-
1 ходячий
Iприл. разг.йөрөй (ала) торғанIIприл.обычныйкиң таралған, киң (йыш) ҡулланылған (ҡулланышлы)прил. перен., ирон.торғаны менән (бер), аяҡлы -
2 один
1. числ.числобер2. числ. в знач. прил.без других, в отдельностибер үҙе, яңғыҙ3. числ. в знач. прил.только, исключительнобер, бер генә, ғына (генә), бары тик, фәҡәт4. числ. в знач. прил.тот же самый, одинаковый, целостный, единыйбер, бер үк, шул уҡ5. числ. в знач. мест.какой-л. в ряду сходных — в сочетании с предлогом из
бер, береһе6. числ. в знач. мест.какой-то, некийберәйһе, берәү, бер кеше, кемдер7. числ. в знач. сущ. м, ж и с один, одна и однобереһето один, то другой — йә береһе, йә икенсеһе
все как один — бер кеше кеүек, барыһы ла бергә, бер күңелдән, бер тауыштан
ни один — һис кем, бер кеше лә
один на один — икәүҙән-икәү, икәү генә
по одному — бер-бер артлы, берәрләп
ставить на одну доску с кем — тиң һанау (күреү), бер ҡалыпҡа һуғыу, бер дәрәжәгә (рәткә) ҡуйыу
-
3 мямля
-
4 подвох
м; разг.хәйләле алдау, хәйләгә корылган алдаус мәкер, усаллык, явызлык, этлек -
5 огонь
м; в разн. знач.утне человек, а огонь — торғаны менән ут кеше инде
в огне: — 1) янып барыу
2) һуғыш, ут (алыш) эсендә; быть целый день в огне — көнө буйы ут эсендә булыу
в огонь и воду (готов, пойду и т.д.) — бөтәһенә лә әҙер (булыу)
бер бәләнән ҡотолоп, икенсеһенә эләгеү; между двух огней — ике ут араһында
огнём и мечом — ҡырып-үлтереп, ут һәм ҡылыс менән
пройти огонь и воду (и медные трубы) — ут-һыу кисеү, донъяның әсеһен-сөсөһөн татыу
-
6 волок
мволок, һөйрәмә ербер йылғаның икенсеһенә яҡын килгән урынынан кәмәне, пароходты һөйрәп төшөрә торған ер -
7 китайский
1. прил.ҡытай...ы, Ҡытай...ы2. прил.ҡытай...ыботаникала һәм зоологияла ҡайһы бер төшөнсәләрҙең аныҡлаусы өлөшө
См. также в других словарях:
лексика — Нин. б. бер телдәге яки диалекттагы барлык сүзләр. Нин. б. эшчәнлектә, аның берәр тармагында кулл. тор. барлык сүзләр. Нин. б. язучының телендә кулл. сүзләр составы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитү — I. ф. 1. Нин. б. урынга яки берәр әйбер янына килү, аны белән тигезләнү. Әйбернең озынлыгы (яки киңлеге) берәр нәрсәгә кадәр сузылуны, башы, очы шул әйбер белән тигезләнүне аңлата 2. Хәрәкәттәге кеше яки әйбернең артыннан куып барып тоту яисә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
язу — (ЯЗДЫРУ) – I. ф. 1. Кәгазь яки башка нәрсә өстенә нин. б. билгеләр (хәреф, цифр һ. б. ш.) төшерү. с. Яза торган язу машинкасы 2. Нин. б. язма текст төзү хат язу 3. Язма рәвештә нәр. б. тур. хәбәр итү. Нәр. б. турында матбугатта бастырып чыгару.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пичәт — 1. Берәр өслеккә (кәгазьгә, сургучка һ. б.) билгеле бер язуны, номерны яки рәсемне басу өчен кулл. тор. махсус әсбап 2. Шундый әсбап белән документка басылган эз, тамга, таныклык билгесе; Мөһер. Берәр товарга яки аның тышлыгына һ. б. басылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сигнал — 1. Төрлечә хәбәр тапшыру белдерү өчен кулл. тор. шартлы элемтә чарасы. Шул чарадан файдаланып бирелә торган шартлы хәбәр. Шартлы команда 2. күч. Берәр җитешсезлек тур. кисәтүле хәбәр 3. Берәр нәрсәнең булуын яшәвен, хәрәкәтен белдергән күрсәткән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
без — I. и. Күн, киез, такта һ. б. ш. әйберләрне кечкенә диаметрлы итеп тишеп чыгу өчен кулл. тор. һәм төп өлеше нәзек очлы корыч чыбыктан торган инструмент. Төрле коралларда: очлы шток, тишкеч. БЕЗ БОРЫН – ЛЫ – Бик очлы борын (лы). II. БЕЗ – Беренче… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пар — (ПАРЛЫ) – I. 1. Сыекча кисәкләренең күпләп очып күтәрелүеннән барлыкка килгән газ. Торак җылыту яки машина хәрәкәтләндерү өчен махсус ясалган, пар белән һавадан торган эссе катнашма 3. күч. Кызулык, дәрт, темперамент 4. күч. Исерткеч эчемлек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
санкция — 1. Берәр эшне, чараны раслап, аны башкару өчен югары органнардан бирелгән рәсми рөхсәт, ризалык 2. Халыкара хокукта: килешүне бозучы якка каршы кулл. тор. чара … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дөкет — (Көкш.: Уәлих., Қ ту; Павл., Леб.; Қар., Қарқ.; Шығ.Қаз.: Марқ., Ү Н.; Қарақ., Мой.) үлкен пышақ. Ана д ө к е т т і әкелші, мен сонымен айырдың сабын жонайын. Д ө к е т п е н ет турауға болмайды (Көкш., Қ ту). Бұл сөздің Көкшетау, Торғай маңында… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
